Olej 5W30: 150 zł. Olej 5W40: 160 zł. Różnica: 10 zł. Po miesiącu z 5W30: silnik zużywa litr oleju na 1000 km, kompresja spadła, silnik "stuka". Przyczyna? Starszy silnik potrzebuje grubszego oleju 5W40. Oszczędność 10 zł kosztowała remont silnika.

Wybór odpowiedniego oleju to nie kwestia ceny czy wygody. To kwestia ochrony silnika. Zły olej może zniszczyć silnik w ciągu kilku tysięcy kilometrów.

W tym artykule pokażę Ci różnice między olejem 5W30 a 5W40, kiedy użyć którego i dlaczego starsze samochody często potrzebują grubszego oleju.

Co oznaczają te liczby? (5W30, 5W40)

Oznaczenie oleju (np. 5W30, 5W40) to nie marketingowy bełkot. To konkretne informacje o lepkości oleju w różnych temperaturach, określone przez system SAE (Society of Automotive Engineers).

Pierwsza liczba (5W) – lepkość w niskich temperaturach

"W" oznacza "Winter" (zima). Pierwsza liczba mówi, jak olej zachowuje się w niskich temperaturach.

5W oznacza:

  • Olej ma lepkość odpowiadającą olejowi SAE 5 w niskich temperaturach
  • Im niższa liczba, tym olej jest bardziej płynny zimą
  • Olej 5W jest bardziej płynny niż 10W, co ułatwia uruchamianie silnika

Temperatura pompowalności:

  • 5W – olej jest pompowalny do około -35°C
  • 10W – olej jest pompowalny do około -30°C
  • 15W – olej jest pompowalny do około -25°C

Praktyczny przykład: W zimie przy -20°C olej 5W30 i 5W40 zachowują się tak samo – oba są pompowalne i ułatwiają uruchomienie silnika. Różnica pojawia się dopiero w wysokich temperaturach.

Druga liczba (30 lub 40) – lepkość w wysokich temperaturach

Druga liczba mówi, jak olej zachowuje się w wysokich temperaturach (około 100°C).

30 vs 40:

  • 30 – olej jest mniej lepki, zmniejsza opory tarcia
  • 40 – olej jest bardziej lepki, tworzy grubszą warstwę ochronną

Lepkość w wysokich temperaturach:

  • 30 – mniej lepki, lepsze chłodzenie, mniejsze zużycie paliwa
  • 40 – bardziej lepki, lepsza ochrona, lepsze uszczelnianie

To jest kluczowa różnica: W niskich temperaturach oba oleje zachowują się tak samo. W wysokich temperaturach olej 5W40 jest grubszy i lepiej chroni silnik.

Różnice między 5W30 a 5W40: co to oznacza w praktyce?

Główna różnica między olejem 5W30 a 5W40 polega na lepkości w wysokich temperaturach. Oba mają taką samą lepkość w niskich temperaturach (5W), ale różnią się w wysokich.

W niskich temperaturach: bez różnicy

Oba oleje (5W30 i 5W40) zachowują się identycznie w niskich temperaturach:

  • Oba są pompowalne do około -35°C
  • Oba ułatwiają uruchamianie silnika zimą
  • Oba zapewniają dobrą ochronę podczas rozruchu zimnego silnika

Moje doświadczenie: W zimie przy -15°C nie ma różnicy między olejem 5W30 a 5W40. Oba uruchamiają silnik tak samo. Różnica pojawia się dopiero po rozgrzaniu silnika.

W wysokich temperaturach: tu jest różnica

Główna różnica występuje w wysokich temperaturach:

Olej 5W30:

  • Mniej lepki w wysokich temperaturach
  • Zmniejsza opory tarcia – może zmniejszyć zużycie paliwa o 1-2%
  • Lepsze chłodzenie – lepiej odprowadza ciepło z silnika
  • Szybsze krążenie – szybciej dociera do wszystkich elementów silnika

Olej 5W40:

  • Bardziej lepki w wysokich temperaturach
  • Lepsza ochrona – tworzy grubszą warstwę ochronną
  • Lepsze uszczelnianie – lepiej uszczelnia luzy między elementami
  • Lepsza ochrona przy wysokich obrotach – zapewnia lepszą ochronę przy dynamicznej jeździe

Praktyczny przykład: Przy temperaturze silnika 100°C olej 5W40 jest o około 30% bardziej lepki niż 5W30. To oznacza, że tworzy grubszą warstwę ochronną między elementami silnika. W starszych silnikach, które mają większe luzy między elementami, to ma ogromne znaczenie.

Kiedy wybrać olej 5W30?

Olej 5W30 jest odpowiedni dla większości nowoczesnych samochodów, które zostały zaprojektowane do pracy z olejem o niższej lepkości.

Zalety oleju 5W30

1. Mniejsze zużycie paliwa

Mniejsza lepkość w wysokich temperaturach oznacza mniejsze opory tarcia:

  • Zmniejszenie zużycia paliwa – może zmniejszyć zużycie paliwa o 1-2%
  • Lepsza wydajność – mniejsze opory tarcia oznaczają lepszą wydajność silnika
  • Mniejsze obciążenie silnika – silnik nie musi pokonywać tak dużych oporów

Praktyczny przykład: W samochodzie, który zużywa 7 l/100 km, olej 5W30 może zmniejszyć zużycie o 0,1-0,15 l/100 km. W ciągu roku (15 000 km) to oszczędność około 100-150 zł. Nie jest to dużo, ale warto o tym wiedzieć.

2. Lepsze chłodzenie

Mniej lepki olej lepiej odprowadza ciepło:

  • Lepsze chłodzenie silnika – olej szybciej krąży i lepiej odprowadza ciepło
  • Mniejsze ryzyko przegrzania – szczególnie ważne w upalne dni
  • Lepsza wydajność układu chłodzenia – olej wspomaga układ chłodzenia

3. Szybsze krążenie

Mniej lepki olej szybciej dociera do wszystkich elementów silnika:

  • Szybsza ochrona podczas rozruchu – olej szybciej dociera do wszystkich elementów
  • Lepsza ochrona podczas rozruchu zimnego silnika – szczególnie ważne zimą
  • Lepsza wydajność układu smarowania – olej szybciej dociera do wszystkich punktów smarowania

Kiedy używać oleju 5W30?

Olej 5W30 jest odpowiedni, jeśli:

  • Twój samochód został zaprojektowany do pracy z olejem 5W30 – sprawdź w instrukcji obsługi
  • Masz nowoczesny silnik – nowoczesne silniki są zaprojektowane do pracy z olejem o niższej lepkości
  • Jeździsz głównie po mieście – mniejsze opory tarcia są korzystne w mieście
  • Zależy Ci na oszczędności paliwa – olej 5W30 może zmniejszyć zużycie paliwa

Moja rada: Jeśli Twój samochód ma mniej niż 10 lat i producent zaleca olej 5W30, używaj 5W30. Nie ma sensu przechodzić na 5W40 "na wszelki wypadek" – możesz tylko zwiększyć zużycie paliwa.

Kiedy wybrać olej 5W40?

Olej 5W40 jest odpowiedni dla starszych samochodów i silników, które wymagają oleju o wyższej lepkości.

Zalety oleju 5W40

1. Lepsza ochrona w wysokich temperaturach

Wyższa lepkość w wysokich temperaturach zapewnia lepszą ochronę:

  • Grubsza warstwa ochronna – olej tworzy grubszą warstwę ochronną między elementami
  • Lepsza ochrona przy wysokich obrotach – szczególnie ważne przy dynamicznej jeździe
  • Lepsza ochrona w upalne dni – olej nie traci tak szybko właściwości w wysokich temperaturach

Praktyczny przykład: W upalne lato (35°C) przy dynamicznej jeździe temperatura oleju może wzrosnąć do 120°C. W takich warunkach olej 5W40 zachowuje lepszą lepkość i zapewnia lepszą ochronę niż 5W30.

2. Lepsze uszczelnianie

Bardziej lepki olej lepiej uszczelnia luzy między elementami:

  • Lepsze uszczelnianie – olej lepiej uszczelnia luzy między tłokami a cylindrami
  • Mniejsze zużycie oleju – starsze silniki mogą zużywać mniej oleju z olejem 5W40
  • Lepsza kompresja – lepsze uszczelnianie może poprawić kompresję w starszych silnikach

Prawdziwa historia: Mój znajomy miał 15-letniego Passata 1.9 TDI, który zużywał litr oleju 5W30 na 1000 km. Po przejściu na olej 5W40 zużycie spadło do 0,3 l na 1000 km. Różnica? Olej 5W40 lepiej uszczelnia luzy w zużytym silniku.

3. Lepsza ochrona starszych silników

Starsze silniki mogą mieć większe luzy między elementami:

  • Lepsza ochrona – grubsza warstwa oleju lepiej chroni starsze elementy
  • Mniejsze zużycie – olej 5W40 może zmniejszyć zużycie w starszych silnikach
  • Lepsza wydajność – starsze silniki mogą lepiej pracować z olejem 5W40

Kiedy używać oleju 5W40?

Olej 5W40 jest odpowiedni, jeśli:

  • Masz starszy samochód – starsze samochody często wymagają oleju o wyższej lepkości
  • Twój samochód został zaprojektowany do pracy z olejem 5W40 – sprawdź w instrukcji obsługi
  • Jeździsz dynamicznie – olej 5W40 zapewnia lepszą ochronę przy wysokich obrotach
  • Masz problemy z zużyciem oleju – olej 5W40 może zmniejszyć zużycie oleju w starszych silnikach
  • Jeździsz w upalne dni – olej 5W40 lepiej radzi sobie z wysokimi temperaturami

Moja rada: Jeśli Twój samochód ma więcej niż 10 lat i zużywa olej, przejdź na 5W40. Może to zmniejszyć zużycie oleju i poprawić kompresję.

Wybór oleju do starszego samochodu: praktyczny przewodnik

Wybór odpowiedniego oleju do starszego samochodu wymaga uwzględnienia kilku czynników.

Czynniki do rozważenia

1. Wiek i stan silnika

Starsze silniki mogą mieć większe luzy między elementami:

  • Starsze silniki – mogą wymagać oleju o wyższej lepkości (5W40)
  • Nowoczesne silniki – mogą wymagać oleju o niższej lepkości (5W30)
  • Stan silnika – zużyte silniki mogą wymagać oleju o wyższej lepkości

Praktyczny test: Jeśli Twój silnik zużywa więcej niż 0,5 l oleju 5W30 na 1000 km, spróbuj 5W40. Jeśli zużycie spadnie, to znak, że silnik potrzebuje grubszego oleju.

2. Zalecenia producenta

Zawsze sprawdź zalecenia producenta:

  • Instrukcja obsługi – zawiera zalecenia dotyczące lepkości oleju
  • Naklejka pod maską – może zawierać informacje o zalecanym oleju
  • Autoryzowany serwis – może udzielić informacji o zalecanym oleju

Uwaga: Zalecenia producenta dotyczą nowego samochodu. Jeśli Twój samochód ma 15 lat i 200 000 km, możesz potrzebować grubszego oleju niż zaleca producent.

3. Warunki eksploatacji

Warunki eksploatacji mogą wpływać na wybór oleju:

  • Klimat – w upalnym klimacie olej 5W40 może być lepszy
  • Styl jazdy – dynamiczna jazda może wymagać oleju 5W40
  • Rodzaj jazdy – jazda po mieście vs. jazda po autostradzie

Rekomendacje dla starszych samochodów

Dla samochodów starszych niż 10 lat:

  • Olej 5W40 jest zazwyczaj lepszym wyborem
  • Lepsze uszczelnianie – lepiej uszczelnia luzy w starszych silnikach
  • Lepsza ochrona – zapewnia lepszą ochronę starszych elementów
  • Mniejsze zużycie oleju – może zmniejszyć zużycie oleju

Dla samochodów starszych niż 15 lat:

  • Olej 5W40 jest zazwyczaj koniecznością
  • Większe luzy – starsze silniki mają większe luzy między elementami
  • Lepsze uszczelnianie – olej 5W40 lepiej uszczelnia luzy
  • Lepsza ochrona – zapewnia lepszą ochronę bardzo starych elementów

Moja rekomendacja: Jeśli Twój samochód ma więcej niż 10 lat i zużywa olej, przejdź na 5W40. Jeśli ma więcej niż 15 lat, 5W40 to konieczność. Nie ma sensu oszczędzać 20-30 zł na oleju, jeśli może to zniszczyć silnik.

Konsekwencje użycia niewłaściwego oleju

Użycie niewłaściwego oleju może prowadzić do poważnych problemów z silnikiem.

Użycie zbyt lepkiego oleju (5W40 zamiast 5W30)

Jeśli użyjesz oleju 5W40 w silniku zaprojektowanym do pracy z olejem 5W30:

  • Zwiększone zużycie paliwa – wyższa lepkość zwiększa opory tarcia (o 1-2%)
  • Gorsze chłodzenie – bardziej lepki olej gorzej odprowadza ciepło
  • Problemy z uruchamianiem – szczególnie w niskich temperaturach (choć różnica jest minimalna)
  • Zwiększone obciążenie silnika – silnik musi pokonywać większe opory

Praktyczny przykład: W nowoczesnym silniku, który został zaprojektowany do pracy z olejem 5W30, użycie oleju 5W40 może zwiększyć zużycie paliwa o 0,1-0,2 l/100 km. To nie jest dużo, ale nie ma sensu tracić paliwa bez powodu.

Użycie zbyt mało lepkiego oleju (5W30 zamiast 5W40)

Jeśli użyjesz oleju 5W30 w silniku zaprojektowanym do pracy z olejem 5W40:

  • Zwiększone zużycie oleju – mniej lepki olej może zwiększyć zużycie oleju (nawet do 1 l/1000 km)
  • Gorsza ochrona – cieńsza warstwa oleju może nie zapewnić wystarczającej ochrony
  • Zwiększone zużycie – starsze silniki mogą szybciej się zużywać
  • Problemy z kompresją – gorsze uszczelnianie może zmniejszyć kompresję

Prawdziwa historia: Klient miał 12-letniego Golfa 1.9 TDI, który zużywał litr oleju 5W30 na 800 km. Po przejściu na olej 5W40 zużycie spadło do 0,2 l na 1000 km. Różnica? Olej 5W40 lepiej uszczelnia luzy w zużytym silniku.

To jest poważny problem: W starszych silnikach użycie zbyt cienkiego oleju może prowadzić do zwiększonego zużycia i problemów z kompresją. W skrajnych przypadkach może to zniszczyć silnik.

Podsumowanie: który olej wybrać?

Wybór odpowiedniego oleju to nie kwestia ceny czy wygody. To kwestia ochrony silnika.

Kluczowe wnioski:

  1. Różnica w lepkości – główna różnica między olejem 5W30 a 5W40 polega na lepkości w wysokich temperaturach
  2. Olej 5W30 – odpowiedni dla nowoczesnych silników, zmniejsza zużycie paliwa, lepsze chłodzenie
  3. Olej 5W40 – odpowiedni dla starszych silników, lepsza ochrona w wysokich temperaturach, lepsze uszczelnianie
  4. Starsze samochody – zazwyczaj wymagają oleju 5W40 ze względu na większe luzy między elementami

Moja rekomendacja dla starszych samochodów:

Jeśli masz starszy samochód (starszy niż 10 lat), zazwyczaj lepszym wyborem jest olej 5W40. Olej ten zapewnia lepszą ochronę starszych elementów, lepsze uszczelnianie luzy między elementami i może zmniejszyć zużycie oleju.

Jednak zawsze sprawdź zalecenia producenta w instrukcji obsługi lub skonsultuj się z mechanikiem, który może ocenić stan Twojego silnika i zalecić odpowiedni olej.

Praktyczny test: Jeśli Twój silnik zużywa więcej niż 0,5 l oleju 5W30 na 1000 km, spróbuj 5W40. Jeśli zużycie spadnie, to znak, że silnik potrzebuje grubszego oleju.

Pamiętaj: Regularna wymiana oleju jest równie ważna jak wybór odpowiedniego oleju. Nawet najlepszy olej nie zapewni odpowiedniej ochrony, jeśli nie jest regularnie wymieniany zgodnie z zaleceniami producenta.

Nie oszczędzaj na oleju – to może kosztować Cię silnik.